Tower Racing

Szukaj

Idź do treści

wirusowe zapalenie tetnic


Brytyjski kodeks postępowania w związku z zarażeniem wirusem EVA
Arteritis - wirusowe
zapalenie tętnic

Poblem z arteritis pojawia się wówczas, gdy właściciele koni chcą wyjechać poza granice kraju. W stadninch europejskich wymagane jest posiadanie aktualnych wyników badań, które są na miejscu jeszcze raz weryfikowane. Od niedawna niektórzy polscy hodowcy również żądają tego badania przed kryciem.
Zapoznajmy się z dokumentem brytyjskiego Instytutu Weterynarii, będącgo kodeksem postępowania w sprawie wirusowego zapalenia tętnic (EVA) oraz z poglądową prezentacją.

Wirusowe zapalenie tętnic (EVA) występuje na całym świecie u koni pełnej krwi angielskiej oraz u innych ras.

OBJAWY KLINICZNE

Objawy kliniczne i ich nasilenie u koni zarażonych EVA są bardzo różne. Choroba może występować, ale nie oznacza to, że będą widoczne jakiekolwiek jej objawy. Nawet jeśli nie ma żadnych objawów, wirusa mogą przekazywać ogiery przez nasienie. Takie ogiery nazywane są nosicielami i stanowią poważne zagrożenie. U ciężarnych klaczy zarażonych tym wirusem może dojść do poronienia, a czasem nawet do zgonu. Główne objawy EVA to gorączka, senność, depresja, obrzęki kończyn dolnych, zapalenie spojówek, obrzęk wokół oczodołów, wyciek z nozdrzy, wysypka, obrzęk moszny i gruczołu sutkowego.

SPOSOBY PRZENOSZENIA WIRUSA

Infekcja przenoszona być może w każdy z następujących sposobów:

  • przy bezpośrednim kontakcie koni w czasie krycia
  • przy pośrednim lub bezpośrednim kontakcie między końmi (np. na pastwisku)
  • przy sztucznej inseminacji klaczy nasieniem zarażonego ogiera. Wirus może przetrwać w mrożonym i chłodzonym nasieniu i nie można go zwalczyć żadnym antybiotykiem.
  • przy kontakcie z poronionym płodem lub innymi produktami porodu
  • poprzez drogę kropelkową


Ogier ‘nosiciel’ jest niezwykle istotnym źródłem wirusa. Lokalizuje się on w jego gruczołach płciowych i będzie przekazywany poprzez nasienie przez kilka tygodni, miesięcy lub lat - a może nawet przez całe życie. Obecność wirusa nie ma wpływu na płodność ogiera, nie musi dawać żadnych objawów, ale może przechodzić na klacze podczas krycia czy sztucznej inseminacji. Takie klacze mogą z kolei zarazić inne konie drogą kropelkową.

ZAPOBIEGANIE

Głównymi sposobami na zabezpieczanie się przed wirusem EVA są szczepienia, głównie ogierów oraz sprawdzenie ogiera przed sezonem krycia.

Sprawdzanie

Każdego roku, przed sezonem krycia, status choroby powinien być sprawdzany. Lekarz weterynarii powinien pobrać próbki krwi od koni i zbadać je w laboratorium w celu wykrycia przeciwciał, które koń wytwarza w odpowiedzi na zakażenie wirusem. Koń wytwarza również przeciwciała w odpowiedzi na szczepienie przeciw EVA. Laboratorium wykrywa obecność i poziom przeciwciał we krwi (test serologiczny).
Jeśli badanie nie wykrywa przeciwciał (seronegatywność), oznacza to, że koń jest zdrowy i może bezpiecznie kryć. Obecność przeciwciał (seropozytywność) może być spowodowana czynną infekcją, przebytą infekcją lub szczepieniem. U klaczy wzrost poziomu przeciwciał w dwóch lub więcej kolejnych próbkach wskazuje na czynną infekcję i taka klacz nie powinna być użyta w hodowli. Jeśli natomiast poziom przeciwciał jest stały lub zmniejsza się, wskazuje to na przebytą infekcję lub skutek szczepienia i klacz może być bezpiecznie użyta w hodowli.
Ogier, który nosi wirusa w nasieniu jest zawsze seropozytywny, ale nie oznacza to, że musi być ogierem nosicielem. Dlatego też, jeśli u ogiera wynik badań jest pozytywny, należy ustalić, czy jest on ogierem ‘nosicielem’ przed kryciem (załącznik 5)

Szczepienia

Rutynowe szczepienia przeciwko EVA wskazane jest zwłaszcza dla ogierów kryjących. W Wielkiej Brytanii nie są zalecane rutynowe szczepienia klaczy, może do nich dojść w wyjątkowych sytuacjach, takich jak szeroko rozpowszechniona epidemia. Szczepionka jest dostępna w UK. Konie, które były seronegatywne przed szczepieniem staną się po niej seropozytywne. Tego stanu nie można odróżnić od stanu spowodowanego faktyczną infekcją. Istotna jest zatem, do celów hodowlanych i eksportowych, możliwość wykazania, że koń jest seropozytywny z powodu szczepionki, a nie z powodu infekcji. Robi się to poprzez badanie krwi przed szczepieniem (kiedy wynik był seronegatywny) i trzymanie wyniku testu, wraz z poświadczeniem lekarza weterynarii, najlepiej w paszporcie konia. Szczepionki nie należy podawać przed wynikiem badania krwi. Weterynarz powinien udzielić rady na temat terminu podawania szczepionki. Zgodnie z aktualnymi wymogami, szczepionkę przeciwko EVA w Europie stosuje się co sześć miesięcy (nie raz do roku). Wszystkie szczepienia (szczepienie podstawowe i dawka przypominająca) powinny być rejestrowane, najlepiej w paszporcie konia, przez lekarza weterynarii, który je robił. Szczegóły powinny zawierać datę i miejsce, w którym doszło do szczepienia oraz nazwę i numer serii szczepionki.

ZALECENIA DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI - KLACZE BRYTYJSKIE


Ryzyko związane z zarażeniem się klaczy jest różne. Decyzje dotyczące badania klaczy przybywających na stanówkę do ogierów powinny być dokonywane przy konsultacji z weterynarzem, stosownie do indywidualnych przesłanek dotyczących przeszłości klaczy oraz kontaktu z innymi końmi w minionym roku. Najlepszą profilaktyką są w tym wypadku badania krwi wszystkich klaczy, robione przed 1 stycznia oraz 28 dni przed kryciem. Klacz nie powinna być kryta przed ukazaniem się wyników badań.
-Jeśli klacz jest seronegatywna, możne zostać pokryta.
-Jeśli klacz jest seropozytywna (i wcześniejsze wyniki były przeciwne) może być ona zainfekowana i powinna zostać wyizolowana od razu. Druga próbka krwi powinna zostać wysłana do laboratorium co najmniej 14 dni po badaniu pierwszej. Jeśli klacz nie jest zarażona, na co wskazuje stabilny lub malejący poziom przeciwciał, może zostać pokryta.
-Jeśli klacz była seropozytywna w poprzednim roku, a jej obecny test również wskazuje na seropozytywność, pokryta może zostać, jeśli poziom przeciwciał w bieżącej próbce jest stabilny lub maleje w porównaniu z poziomem z jej ostatnich badań (laboratorium, które badało poprzednią próbkę, powinno przetestować bieżącą). W przypadku jakichkolwiek wątpliwości w porównywaniu wyników, drugi test powinien być wykonany co najmniej 14 dni po pierwszym, w tym samym laboratorium. Jeśli poziom przeciwciał jest stabilny lub maleje, klacz może zostać pokryta. Jeśli wzrósł, klacz należy wyizolować i skonsultować się natychmiast z lekarzem weterynarii.
Jeśli któraś klacz staje się niespodziewanie seropozytywna, powinna zostać wyizolowana i zbadana pod kątem obecności wirusa EVA poprzez test krwi. Wszystkie pozostałe klacze również powinny zostać zbadane.

ZALECENIA DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI - KLACZE IMPORTOWANE

Przed importowaniem klaczy, należy zasięgnąć porady weterynarza dotyczącej przypadku EVA w kraju eksportującym i podjąć następujące środki ostrożności, gdy choroba występuje lub podejrzewa się jej występowanie w tym kraju:
-Upewnij się, że klacz została poddana badaniu krwi w ciągu 28 dni przed importem i miała wynik seronegatywny lub, jeśli był on seropozytywny, poziom przeciwciał pozostał stabilny lub spadł w co najmniej jednym z badań przeprowadzonych w odstępie nie krótszym niż 14 dni. Pomiędzy badaniem krwi a importem, należy podjąć odpowiednie środki ostrożności, aby zminimalizować ryzyko infekcji, takie jak izolacja od nieszczepionych lub niesprawdzonych koni. Natychmiast po przyjeździe klacz powinna zostać wyizolowana na co najmniej 21 dni. Badania krwi wykonuje się od razu i powtarza się je 14 dni później. Jeśli wyniki są seronegatywne, lub seropozytywne ze stałym lub zmniejszającym się poziomem przeciwciał, krycie może się odbyć. Jeśli wyniki są niespodziewanie seropozytywne lub poziom przeciwciał rośnie, klacz należy wyizolować, nie używać jej w hodowli i skonsultować się z lekarzem weterynarii w celu podjęcia dalszych kroków.

ZALECENIA DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI - OGIERY BRYTYJSKIE

Po 1 stycznia każdego roku wszystkie nieszczepione ogiery powinny zostać poddane badaniu krwi. Nie należy używać ogiera w hodowli przed poznaniem wyniku badań. Jeśli wynik jest ujemny, krycia mogą się rozpocząć. Jeśli wynik jest pozytywny, ogiera należy wyizolować, zbadać i nie używać w hodowli. Jeśli okaże się nie być ogierem ‘nosicielem’, może zostać użyty w hodowli, o ile spełniane są wszelkie warunki określone przez DVM of Defra oraz lekarza weterynarii. Jeśli okazuje się ogierem ‘nosicielem’ musi pozostać w izolacji dopóki decyzje dotyczące jego przyszłości nie zostaną podjęte.
Szczepione ogiery mogą być seropozytywne lub seronegatywne, w zależności od podania ostatniej dawki szczepionki i tego, czy koń mógł zostać zarażony kiedy ochrona zapewniana przez szczepionkę zmalała. Konie te powinny zostać poddane badaniu krwi po 1 stycznia. Nie należy używać ich w hodowli do czasu poznania wyników. Jeśli wynik jest ujemny, krycia mogą się rozpocząć. Jeśli wynik jest seropozytywny historia jego ostatnich 12 miesięcy życia - wraz z datami szczepienia EVA, wynikami badania krwi przed szczepieniem, po szczepieniu oraz kontaktami z innymi końmi od czasu ostatniego szczepienia - powinna zostać dokładnie zanalizowana w porozumieniu z lekarzem weterynarii. Obecne wymogi mówią o stosowaniu szczepionki EVA w Europie co 6 miesięcy (nie raz do roku). Jeśli szczepionka wygasła lub wygaśnie, ogier staje się podatny na infekcje i seropozytywne wyniki powinny być badane. Jeśli istnieje możliwość, że seropozytywny wynik ogiera jest następstwem infekcji, nie szczepionki, należy wyizolować konia i natychmiast powiadomić DVM of Defra. Ogier powinien być badany dalej oraz nie może być on wykorzystywany w hodowli do czasu zakończenia badań.

ZALECENIA DOTYCZĄCE PROFILAKTYKI - IMPORTOWANE OGIERY

(...) Korzystanie z importowanych ogierów w celu hodowlanym zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się EVA, ponieważ choroba występuje na całym świecie i jest łatwo przekazywana drogą kropelkową i płciową. W Wielkiej Brytanii prawo nie wymaga badania ogierów na EVA przed importem do państw członkowskich UE. Wymagania dotyczące badania ogierów na EVA tyczą się tylko koni importowanych z krajów spoza UE. Jednak ten środek może być niewystarczający, ponieważ konie mogą się zarazić wirusem podczas transportu od innego zwierzęcia. Tak więc dobrowolne dodatkowe środki ostrożności są wskazane.
Przed importem ogiera lekarz weterynarii powinien rozeznać się w występowaniu EVA w kraju eksportującym. Importer powinien podjąć następujące środki ostrożności, jeśli EVA zostało rozpoznane lub istnieje jego podejrzenie w tym kraju:
-Upewnij się, że koń został poddany badaniu krwi nie więcej niż 28 dni przed importem i ostatnim kryciem. Jeśli wynik jest ujemny, import można kontynuować. Jeśli wynik jest seropozytywny, należy zgłosić się do lekarza weterynarii po poradę. Pomiędzy testem krwi a importem należy podjąć odpowiednie środki ostrożności, aby zminimalizować ryzyko infekcji, takie jak izolacja od nieszczepionych koni.
-Natychmiast po przyjeździe, ogier powinien zostać wyizolowany na okres conajmniej 21 dni. Dwie próbki krwi powinny zostać pobrane - pierwsza od razu, druga co najmniej 14 dni później. Powinny być one wysłane do tego samego laboratorium. Jeśli wyniki są seronegatywne, ogier może zacząć kryć. Jeśli wynik jest seropozytywny należy natychmiast poinformować DVM of Defra, wyizolować ogiera i skonsultować się z lekarzem weterynarii na temat podjęcia kolejnych kroków. Jakakolwiek działalność hodowlana ogiera nie powinna mieć miejsca w tym czasie.

DIAGNOSTYKA


Ze względu na specyficzność i częsty brak oznak choroby, diagnoza kliniczna nie zawsze jest możliwa. Diagnostyka laboratoryjna jest zatem niezbędna. Laboratoria mogą wykryć obecność i poziom przeciwciał wirusa poprzez badanie krwi. Na ogół do wykrycia przeciwciał niezbędna jest surowica krwi, heparyna, ‘EDTA blood” lub nasienie. Inne próbki mogą być również wymagane. W razie wątpliwości lekarz weterynarii powinien skontaktować się z laboratorium. W przypadku poronienia lub śmierci źrebaka, która mogła być spowodowana wirusem EVA, kliniczna historia klaczy musi zostać natychmiast wysłana do laboratorium, wraz z próbkami jej krwi, łożyska i płodu lub ciała, by przeprowadzić test na EAV.

KONTROLA CHOROBY

Jeśli EVA zostało stwierdzone u jakiejkolwiek klaczy, czy ogiera:
Nie używaj konia w hodowli, nie zmieniaj miejsca jego pobytu.natychmiast DVM of Defra i zasięgnij porady lekarza weterynariii lecz konia zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii i/lub DVMdopuszczaj zarażonego osobnika do pozostałych koni. Poproś lekarza weterynarii o pobranie próbek w celu wykrycia wirusa. Po poznaniu wyników oddziel zdrowe konie, które mają wynik negatywny od tych, które posiadają wynik pozytywny. Z końmi, które mają wynik pozytywny należy postępować tak, jak zaleca lekarz weterynarii i DVM oraz wyizolować je do czasu wykluczenia faktycznego zarażenia wirusem EVA.wszystkie inne konie w stadzie i jeśli którykolwiek wynik będzie pozytywny postępuj podobnie, jak napisane było w punkcie 4. do laboratorium próbki słomy z nasieniem zarażonych ogierów. Jeśli któraś słoma jest zainfekowana, zniszcz wszystkie pozostałe.właściciela (lub osobę upoważnioną do działania w jego imieniu), odbiorców nasienia, krajowe stowarzyszenie hodowców koni. ść i zdezynfekuj stajnię, sprzęt oraz pojazdy używane do transportu koni.musi zostać zachowana. Jeśli jest to możliwe, podziel pracowników tak, by zajmowali się określonymi grupami koni, w celu zapobiegnięcia pośredniemu przeniesieniu się wirusa między grupami.órz badanie krwi po upływie 14 dni, a następnie znów po upływie kolejnych 14 dni, dopóki badanie nie wykaże negatywnego wyniku. Korzystaj za każdym razem z tego samego laboratorium. Jeśli któryś z koni uprzednio zdrowych lub seronegatywnych zachoruje lub stanie się seropozytywny, powinien on zostać przeniesiony do odpowiedniej grupy osobników i traktowany zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii i DVM. Badanie tych koni powinno być kontynuowane, aż do czasu wyniku negatywnego. Seropozytywne ogiery muszą zostać dokładnie zbadane w celu określenia, czy są ‘nosicielami’ (patrz załącznik 5). Te, które okażą się ‘nosicielami’ muszą być ściśle izolowane aż do podjęcia decyzji co do ich przyszłości i nie wolno używać ich w hodowli.wznawiaj żadnych działań hodowlanych i nie zmieniaj koniom miejsca pobytu do czasu, aż wszystkie osobniki nie będą zdrowe. Wznowienie tych działań powinno odbywać się za zgodą lekarza weterynarii i DVM.ężarne klacze muszą zostać wyizolowane na co najmniej 28 dni w innym pomieszczeniu. Te, które pozostały na miejscu powinny być izolowane przez co najmniej 28 dni po stwierdzeniu braku wirusa wśród stada.zarażone ciężarne klacze powinny pozostać w izolacji. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem weterynarii.

LECZENIE

Obecnie nie ma żadnego sposobu leczenia EVA, chociaż istnieją możliwości łagodzenia jego objawów klinicznych. Powinny być one jednak określone przez lekarza weterynarii.

POTWIERDZENIE BRAKU CHOROBY

Działania hodowlane mogą być wznowione za zgodą lekarza weterynarii i DVM of Defra, które musi być przekonane, że zarażone konie i te, które przebywały w kontakcie z nimi, zostały zbadane, a następnie wyleczone z aktywnej infekcji na następujących zasadach:
KLACZE Przed wznowieniem działań hodowlanych klacz powinna mieć pobrane dwie próbki krwi, w co najmniej 14 dniowym odstępie, badane w tym samym laboratorium. Pierwszy test powinien być zrobiony 14 dni po wystąpieniu objawów klinicznych lub kontakcie z zarażonymi końmi. Jeśli dwa testy wykazują stały lub zmniejszający się poziom przeciwciał, klacz może być użyta w hodowli.
OGIERY Przed wznowieniem działań hodowlanych należy wykazać, że ogier nie jest nosicielem wirusa (patrz załącznik 5). Badanie nasienia musi być przeprowadzone przez laboratorium wyznaczone przez Defra.
Lekarz weterynarii i właściciel konia powinni być świadomi tego, że obecnie szczepionka przeciwko EVA w Europie musi być robiona co 6 miesięcy, nie raz do roku, jak to było w przypadku poprzedniej szczepionki.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------


WYBRANE ZAŁĄCZNIKI:


ZAŁĄCZNIK 5

IDENTYFIKACJA OGIERÓW ‘NOSICIELI’

Kiedy ogier okazuje się być seropozytywny, konieczne jest ustalenie, czy jest on nosicielem wirusa zapalenia tętnic (EVA) w swoim nasieniu. Jeśli tak, jest on głównym źródłem infekcji. Musi on pozostać w ścisłej izolacji przez co najmniej 28 dni, podczas gdy następujące metody stosowane są pod kierownictwem lekarza weterynarii i DVM, w celu ustalenia, czy jest on ‘nosicielem’:
Wykrywanie wirusa w nasieniu
„The virus isolation (VI) test” jest międzynarodowo uznanym testem do wykrywania EAV w nasieniu, zrobione być może również PCR, które stosuje się do wstępnego wykrycia wirusa w nasieniu. Nasienie powinno zostać przesłane do laboratorium, druga jego próbka powinna zostać wysłana do tego samego laboratorium co najmniej siedem dni po pierwszej. Jeśli EAV zostało przez laboratorium potwierdzone, ogier jest ‘nosicielem’. Musi on zostać wyizolowany, żadna działalność hodowlana nie jest dozwolona. W przypadku negatywnych wyników obu próbek wskazane jest, aby potwierdzić te wyniki testem krycia.

Test krycia
Należy go robić w ścisłej izolacji i pod nadzorem weterynaryjnym. Ogier i klacze nie mogą mieć kontaktu z innymi końmi. Procedura powinna przebiegać następująco:
Potrzeba co najmniej dwóch seronegatywnych klaczy.
Pobierz i przechowaj próbki krwi od obu klaczy, a następnie wyizoluj je od siebie.
Kryj każdą klacz dwa razy dziennie przez kolejne dwa dni.
Trzymaj klacze w izolacji.
Po 28 dniach pobierz próbki krwi i wyślij je, wraz z tymi pobranymi przed kryciem, do laboratorium.
Jeśli klacze pozostają seronegatywne, najprawdopodobniej ogier nie jest ‘nosicielem’. Jeśli jedna lub obie klacze stały się jednak seropozytywne, ogier jest ‘nosicielem’. Musi on zostać wyizolowany i nie wolno używać go w hodowli. Seropozytywne klacze muszą pozostać w izolacji, dopóki poziom ich przeciwciał nie będzie stały lub zmniejszający się w dwóch kolejnych testach krwi, pobranych w odstępnie co najmniej 14 dni.

ZAŁĄCZNIK 7

TRANSPORT

Transport koni jest jedną z potencjalnych dróg przenoszenia się chorób zakaźnych. Poniższe uwagi mają swoje zastosowanie w każdym przypadku:
Pojazdy powinny być czyszczone i dezynfekowane często i regularnie, przy użyciu zatwierdzonych środków dezynfekujących, zabijających bakterie i wirusy. Lista tych środków znajduje się na stronie internetowej Defra (www.defra.gov.uk).
Pojazdy powinny być wyczyszczone przed załadunkiem koni.
Szczepienie koni przed transportem może zmniejszyć ryzyko przeniesienia choroby w trakcie podróży. Najlepiej gdyby było to szczepienie przypominające, ale jeśli koń nie był szczepiony wcześniej to uwzględniony zostać powinien taki czas przed transportem, by koniowi zdążyć zaaplikować obie szczepionki (podstawową i przypominającą), w celu uzyskania przez niego odpowiedniej odporności.
Przy ładunkach mieszanych (np. koni hodowlanych i sportowych, źrebnych i jałowych), jeśli są one nieuniknione, upewnij się, że konie z każdej grupy są transportowane tak, by jak najbardziej zmniejszyć ryzyko zarażenia się chorobą.
Konie powinny podróżować tylko, jeśli lekarz weterynarii stwierdzi, że się do tego nadają.
Chore zwierzęta nie powinny być przewożone, z wyjątkiem sytuacji, gdy podróż ma na celu uzyskanie leczenia weterynaryjnego. Jeśli transport jest nieunikniony, taki koń nie może jechać w mieszanych ładunkach bez zgody pozostałych właścicieli (lub osoby upoważnionej do działania w ich imieniu). Konieczne jest także zasięgnięcie porady lekarza weterynarii.
Jeśli koń, lub któryś z towarzyszących mu, zachorował w trakcie podróży lub zaraz po przybyciu do celu, powinien on zostać odizolowany i powierzony opiece lekarzowi weterynarii. Przewoźnik powinien zostać o tym fakcie poinformowany, a następnie powinien on poinformować właścicieli innych koni jadących w tym transporcie.
W razie potrzeby przewoźnik powinien być w stanie dokładnie wyczyścić pojazd.



Powrót do treści | Wróć do menu głównego